Este curso introdutorio de 4 horas de duración, organizado por aCentral Folque, terá lugar na Sala Circular do Auditorio de Galicia (Santiago de Compostela) o sábado 13 de maio de 16 a 20h. O prezo da matrícula é de 20€ (se queres reservar praza, podes facelo aquí).
Auditorio de Galicia, 2022 (foto: Rajesh Bansal)aCentral Folque, Auditorio de Galicia 2018 (foto: Alba María Rodríguez)
Unha das características principais do que coñecemos como tradición oral —sexa esta musical, literaria ou doutro tipo— é a variación. As melodías espállanse en formas coincidentes en xeral e diferentes en certos aspectos, ás veces secundarios, mais outras veces esenciais. Na vida dunha melodía poden darse modificacións importantes que fan que ao final dunha serie delas o orixinal resulte case irrecoñecible. Ao realizarmos comparacións con repertorio histórico ou doutras culturas debemos ter en conta as dinámicas de cambio que afectan as melodías, sobre as que operan forzas centrífugas, mais en ocasións tamén centrípetas.
Neste curso de introdución trataremos cuestións fundamentais arredor do fenómeno da variación, como os cambios de ámbito, de escala, as melodías truncadas, a adaptación a versos de distinto número de sílabas ou os conceptos máis xerais de tipo melódico e familia melódica; escoitaremos gravacións orixinais, cantaremos e comentaremos exemplos de variantes procedentes de Galicia (Cancioneiro popular galego, APOI), León (Cancionero leonés) ou Hungría (Corpus Musicae Popularis Hungaricae); e discutiremos fragmentos de escritos de D. Schubarth, L. Dobszay, I. Olsvai ou W. Wiora, entre outros.
Interésache este curso se: tes curiosidade e queres coñecer de xeito máis completo a música de tradición oral; cantas ou tocas música tradicional e pensas en variar repertorio coñecido, para transformar melodías dadas seguindo procesos practicados na tradición; investigas e te cuestionas sobre o repertorio que recolliches, a súa difusión xeográfica e orixe histórica. No curso iremos máis aló da habitual análise de melodías aparentemente acabadas e autosuficientes, estenderemos o concepto de «melodía» e trataremos os procesos formais de cambio.
O repertorio tradicional ofrécenos de cando en vez afortunadas sorpresas. Non sempre somos quen de rastrexar a pegada das melodías vellas, por falta de paralelos nas tradicións orais ou de documentos históricos escritos; é entón cando máis necesaria se volve a análise formal, que nos permite recoñecer características que conecten entre si manifestacións xeograficamente ou historicamente afastadas.
Nesta entrada vemos un interesante trío de exemplos. Por unha banda temos dúas variantes dunha mesma melodía (a primeira, un aninovo recollido en Galicia; a segunda, un romance da Estremadura portuguesa) e por outra banda unha Cantiga de Santa Maria, que comparte tipo melódico coas anteriores e tamén escala co romance.
Para comezar podedes cantar este aninovo en modo de dó ou xónico. Aínda que estea anotada con final en sol (unha convención), podedes escoller a altura que vos sexa máis cómoda; na gravación orixinal cantaron en si. Para ver a transcrición completa ou escoitar a gravación, facede clic na seguinte partitura (ou tocade co dedo nela se estades lendo no móbil):
Aninovo recollido en Loseiro, O Incio (Lugo) ca. 1985 por Xosé Luís Rivas “Mini”
Os aninovos ou manueles cántanse no primeiro día do ano. O texto de benvida que vedes baixo a partitura é seguido dun romance relixioso (A Virxe e o cego, IGRH #226) e das coplas de despedida habituais.
Unha fermosa variante da anterior melodía, aplicada ao romance de tradición portuguesa O conde de Alemanha, aparece na publicación Tradições Musicais da Estremadura de José Alberto Sardinha (Vila Verde: Tradisom, 2000). José Ribeiro de Sousa cantou esta melodía (en modo de re ou dórico, co 6.º grao rebaixado só para o descenso do último verso) en Leiria en 1999.
Varios azares conducíronme a asociar sempre este cantar, desde hai unha década, á polifonía. Relato brevemente a historia desta creación ou adaptación colectiva, cos correspondentes créditos: un día levei este cantar á aula de música no Instituto Kodály. A sonoridade do romance lembroulle a Albert Pálinkás Berci, músico húngaro e naquel momento tamén técnico de son no Instituto, a melodía do refrán de Como poden per sas culpas, Cantiga de Santa Maria n.º 166 composta no s. XIII na corte do Rei Sabio. Atopei afortunada a súa impresión e pensei que podería funcionar ben en quodlibet, que probei axiña coa miña parella, Veronika Gergely. Vera lembroume que fixera esta CSM en canon co grupo de música medieval Sub Rosa, onde tocara e cantara. O seguinte paso foi claro: aplicar o canon ao romance portugués; e o último paso tamén caía por si só: facer en dobre canono Conde de Alemanha e mais a CSM n.º 166. Así é como me acompañan estas melodías en moitos dos cursos dos últimos anos.
Unha nova e moi feliz sorpresa viría cando en 2019 María Giménez, do conxunto Manseliña, adaptaba a variante portuguesa da melodía ao poema Ũa moça namorada de Lourenço, xograr do s. XIII, e gravou este fermoso vídeo xunto a Tin Novio na igrexa de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela. María Giménez canta e toca a fídula oval e Tin Novio toca o laúde medieval (ambos os dous instrumentos réplicas dos representados no Pórtico da Gloria). A adaptación é sutil e creativa, coa imitación parcial do laúde durante o canto que soa espontánea e non distrae do que é principal nese momento; coa música das estrofas da CSM nos interludios instrumentais que achega variedade e coa case imperceptible inclusión dalgún xiro proveniente da CSM na melodía desta versión do Conde de Alemanha. Non podería imaxinar máis artística e tamén natural adaptación para estas músicas e letra. A toma de son, a realización de vídeo e a acertada escolla do lugar para a interpretación non fan senón realzar un resultado espléndido.
Que ledicia ver como as músicas que un leva aos cursos estenden a súa vida e botan raíces sexa noutras aulas, sexa en escenarios ou en gravacións coma esta! Síntome afortunado polo alumnado que asiste aos cursos de análise ou de didáctica da musica tradicional. Moitas veces, polo placer de facer música con persoas que traen consigo unha rica bagaxe musical e que arriban ao curso sexa por intereses académicos, por coñecer outro tipo de repertorio ou na procura de conexións con repertorio histórico ou con repertorios doutras culturas, na procura de ritmos ou de escalas pouco comúns.
Un imperativo para o ensino que asumo con pracer é o de escoller a mellor música posible, seleccionala con agarimo e con gusto, pois será a música que vivamos no día a día; música que ilumine e enriqueza a vida cotiá, nunca vulgar, gris ou robótica.
— — — — —
P.D.#1: Manseliña vén de publicar o seu segundo CD, María Pérez se maenfestou, cantigas de escarnio a María Balteira, e está a preparar unha nova gravación. Combinan con moito acerto música medieval e música tradicional, non perdades de vista o seu traballo!
P.D.#2: Os perfís melódicos do aninovo e mais do romance portugués tédelos comparados en A Basic Guide to Folksong Analysis (2019), onde aparecen ambas as dúas partituras. (Lembrade que o acceso á publicación online é gratuíto, previo rexistro; tedes máis info aquí.)
Este ano, o curso continuo de análise trae dous compañeiros: un obradoiro previo de lectura cantada de partituras, de 6h de duración, e un curso complementario de 12h de duración sobre características que non tratei en anos anteriores: variación, entoación non temperada, análise comparada…
cursos 2017-2020 / fotografías: Ramon Almuinha, Alba María Rodríguez e propias
Que facemos no curso? Aprendemos escoitando gravacións orixinais, cantando (moito) desde partitura e aplicando os coñecementos paso a paso, de xeito progresivo e práctico. Parto da experiencia dos cursos que iniciei no Instituto de Pedagoxía Musical Kodály, en Hungría, e na dos xa numerosos cursos realizados n’aCentral Folque e noutros centros e conservatorios en Galicia nos últimos dez anos para aplicar melloras en cada nova edición. Este ano o curso constará de 13 sesións de 4 horas cada (52 horas totais). Nel poderás preparar a proba de análise das oposicións a mestres de música.
O prezo da matrícula para o curso de análise é de 350€ (se queres reservar praza, podes facelo aquí). Se ademais che interesa asistir ao obradoiro previo ou ao curso complementario, a matrícula terá descontos, que podes consultar aquí. O curso terá lugar na Sala Circular do Auditorio de Galicia os sábados indicados no plan, do 29 de outubro ao 13 de maio, de 10 a 14h, segundo o que ves nesta táboa:
(para descargar a táboa en tamaño máis grande, fai clic aquí)
Como traballamos a análise? Podes ver parte do método noutras páxinas e entradas deste blogue (por exemplo, aquí). Tes algo máis completo na versión publicada no KodályHub da miña guía de análise (+ info nesta entrada). Se tes algunha pregunta sobre o curso, escribe ao enderezo de contacto desta páxina. Se as dúbidas son sobre cuestións administrativas ou matrícula, escribe a matrícula@folque.com.
Podes ler aquí un resumo dos contidos do obradoiro previo e do curso complementario. Esperamos que che interese, agardamos por ti no grupo deste curso!
Obradoiro de lectura de partituras
(6h de duración; sábados 1, 8 e 15 de outubro de 11 a 13h, no Auditorio de Galicia)
O obradoiro está dirixido a persoas matriculadas no curso continuo de análise. Acostuma haber persoas interesadas no curso mais con pouca formación académica, e tamén persoas con formación académica mais que non acadaron destreza na lectura cantada de partituras (é dicir: que non escoitan internamente como soa unha melodía ao vela en partitura). Se che interesa o curso de análise pero pensas que non vas ter tempo para asimilar as aprox. 200 partituras que veremos, ou se tes destrezas básicas de lectura e queres mellorar e axilizar a tarefa de facerte coa música, de interiorizala, recomendo que te apuntes a este obradoiro previo.
Curso complementario de análise
(12h de duración; sábados 25 de febreiro e 11 e 25 de marzo, de 16:30 a 20:30, no Auditorio de Galicia)
Neste curso trataremos características cambiantes das melodías. A música é tamén proceso, observable por exemplo no fenómeno da variación melódica como un tipo de improvisación: cómo unha persoa cambia unha melodía ao longo dunha mesma execución ou ao longo de varias execucións? como cambian as melodías executadas por distintas persoas, en distintos momentos e lugares? Veremos exemplos de heterofonía, entendida como as variantes que se executan simultaneamente, e escoitaremos e cantaremos exemplos de música tradicional de Galicia e tamén do revival folk de Hungría ou Irlanda. Veremos cómo nas variantes dunha mesma melodía cambian a afinación, a escala, o número de sílabas dos versos, cómo cambian o compás, o modo de execución (tempo giusto ou rubato) ou mesmo o número de versos e a forma até facer unha melodía case irrecoñecible, e trataremos, sempre con exemplos, o concepto de «tipo melódico». Afastamos o foco da análise para achegarnos á panorámica e á comprensión xeral do repertorio.
En setembro de 2020 viu a luz no sitio da Academia Húngara das Ciencias (www.zti.hu) esta fenomenal base de datos, que fai máis accesible e tamén expande a monografía orixinal do mesmo título de Vera Lampert. Publicada en húngaro en 1980 (e revisada en 2005), editouse tamén en alemán en 1982 e en inglés no 2008.
Portada e contraportada da edición en inglés (2008)
Na base de datos dispoñemos de gravacións de audio das recollas orixinais (cando as hai); de gravacións de Bartók mesmo ou de fragmentos de rexistros de Zoltán Kocsis ao piano; das transcricións orixinais de Bartók en facsímile e das versións finais das melodías tal e como apareceron nas súas obras. Ademais das ferramentas de exploración e de busca avanzada, inclúese a introdución orixinal da monografía de Vera Lampert e mais un mapa. A edición está a cargo de Márton Kerékfy e de Viola Biró.
Anímovos a consultar algunha das obras e fontes xa dispoñibles desta base de datos aínda en construción. Por exemplo, un movemento dunha das obras máis interpretadas e coñecidas de Bartók, as Danzas populares romanesas.
Clicando na pestana “BROWSE” (“EXPLORAR”), e despois á esquerda en “Piano works” (“obras para piano”) atoparedes a obra. Clicando no título dela aparecerán os seus distintos movementos. Clicamos en “Stick dance” (Jocul cu bâtă):
Debaixo da partitura coa melodía (tal e como esta aparece na versión da obra para piano), vemos un reprodutor coa gravación de campo da melodía, e tamén os datos dispoñibles sobre ela. Debaixo dos datos da recolla temos distintas fontes da notación:
Abro, por exemplo, a fonte (D), que corresponde ao n.º 425 de RFM/I e . Se abrimos a pestana “SOURCES&ABBREVIATIONS” (“Fontes e abreviaturas”), saberemos que corresponde a
RFM/I–III
Béla Bartók, Rumanian Folk Music, vol. I: Instrumental Melodies, vol. II: Vocal Melodies, vol. III: Texts, ed. Benjamin Suchoff. The Hague: Martinus Nijhoff, 1967.
Na pestana “Audio Recording and Score” (“Gravación de audio e partitura”) podemos escoitar un fragmento da gravación de Zoltán Kocsis ao piano para Hungaroton, e mais a gravación do propio Bartók editada polo mesmo selo:
Na pestana “Comparison” temos as diferentes versións da notación da melodía visibles unhas xunta as outras:
Comprobamos aquí diferenzas máis ou menos sutís entre a melodía que coñecemos polas interpretacións habituais (ou pola partitura) e a transcrición da gravación; diferenzas apreciables tamén na gravación, e que poden suxerirnos unha execución rítmica máis aberta e máis fiel ao estilo orixinal.
Así se ve o mapa cos lugares onde gravou Bartók dentro das fronteiras da Hungría anterior a 1920. Clicando nas localidades accederemos ás melodías rexistradas e ás obras creadas por Bartók a partir delas. Neste caso, vemos a localidade en que Bartók recolleu esta melodía:
Alégrome de que se fagan realidade iniciativas coma esta, que nos achegan á creación musical e á música tradicional e que nos facilitan o acceso ás fontes, con estudos coidados sobre elas. Tanto se vos interesa a música tradicional, en xeral, como se tocades obras de Bartók inspiradas nela, sen dúbida será obrigada a visita a este sitio. Nunca sobran as ocasións para coñecer máis e mellor a este músico marabilloso e á marabillosa música dos pobos da conca dos Cárpatos (e de alén deles) que el amou, que loitou por dignificar e que quixo compartir con todos nós!
No marco das Jornadas de Investigación Musical — Etnomusicología, que se celebran o 3 e 4 de maio en Salamanca, no Conservatorio Superior de Música de Castilla y León, impartirei un taller de transcrición o martes 3 ás 18:15. Taballaremos en especial a transcrición de variantes estróficas.
As xornadas contan cun programa ben interesante, que podedes consultar no código QR desta ligazón.
Moi agradecido a Julia Andrés Oliveira pola chamada e con ganas xa de estar alí!
O curso, organizado por aCentral Folque, terá lugar os sábados 19 e 26 de marzo, de 16 a 20h, no Auditorio de Galicia (Santiago de Compostela). A matrícula é de 45€, e o artigo sobre o curso e o contacto para inscribirse están nesta ligazón.
Resumo
Malia ser unha das fontes máis citadas no campo da investigación de música tradicional, o Cancioneiro popular galego é unha obra en xeral pouco comprendida e usada.
No curso abordaremos as claves para o uso desta obra imprescindible na descrición da música vocal de tradición oral en Galicia, a través da ordenación de información que aparece espallada nos seus distintos volumes e apartados; do exame detallado de exemplos propostos pola autora; da reformulación ou maior detalle na explicación de fenómenos musicais; e da comparación deste traballo con outros de características semellantes, pouco coñecidos en Galicia.
Obxectivos
—Acadar unha mellor comprensión do CPG e, por extensión, da música vocal de tradición oral en Galicia. —Aprender a manexar o CPG e a buscar información dentro del. —Comprender fenómenos propios das músicas tradicionais como a variación melódica e formal, a proxección ou transformación melódica, o libre intercambio de valores longos e breves etc. —Coñecer os xéneros que se definen por características musicais e comprender as súas definicións. —Facilitar a lectura das partituras mediante exemplos prácticos: melodía principal e variantes rítmicas e melódicas; sincronización do ritmo do canto e da percusión etc. —Comprender o sistema de ordenación de melodías e ser capaz de atopar melodías polas súas características (no vol. VII só e tamén en combinación con outros volumes).
Contidos
—A estrutura dos volumes: apartados xerais, información dun volume que se completa noutro distinto.—O sistema de escritura e as características da música. Armadura real vs armadura tonal. A escrita sen barra de compás; grupos de corcheas unidas por barra; diferenza de acentuación entre canto e percusión etc. —A notación das variantes. —Lectura das táboas sinópticas. —A descrición da música. Terminoloxía e conceptos relacionados. —O sistema de clasificación musical, a ordenación das melodías. Comparación con outros exemplos europeos, en especial húngaros (Bartók, Járdányi).
Se che interesa… coñecer as características que definen os xéneros musicais de Galicia; saber por que os versos dunha muiñeira nova teñen cada un distinto número de sílabas, ou distintos ritmos aínda que os seu número de sílabas sexa idéntico; diferenciar entre variantes rítmicas esenciais e interpretativas, e coñecer os principais medios de variación do ritmo; en definitiva, se che interesa saber como están feitas as cancións tradicionais, o próximo mes de febreiro comeza na Central Folque un novo curso de análise.
Aprendemos escoitando gravacións orixinais, cantando desde partitura e aplicando os coñecementos paso a paso, de xeito progresivo e práctico. Este ano o curso terá 13 sesións de 4 horas cada (52 horas totais). Nel poderás preparar a proba de análise das oposicións a mestres de música.
O prezo da matrícula para o curso completo é de 300€ (se queres reservar praza, podes facelo aquí). Seguiremos as recomendacións sanitarias vixentes. O curso terá lugar na Sala Circular do Auditorio de Galicia os sábados indicados no plan, do 5 de febreiro ao 21 de maio,de 10 a 14h, segundo o que ves nesta táboa:
(para descargar a táboa en tamaño máis grande, fai clic aquí)
Como traballamos a análise? Podes ver parte do método noutras páxinas e entradas deste blogue (por exemplo, aquí). Tes algo máis completo na versión publicada no KodályHub da miña guía de análise (+ info nesta entrada). Se tes algunha pregunta sobre o curso, escribe ao enderezo de contacto desta páxina. Se as dúbidas son sobre cuestións administrativas ou matrícula, escribe a matrícula@folque.com.
Aos cursos acostuman presentarse persoas con distintos niveis de formación; entre elas, interesadas en aprender sen o obxectivo final da proba de oposicións. Se non tes unha gran formación en solfexo ou teoría da música pero tes curiosidade e vontade de aprender, e tempo para dedicarlle ao estudo de textos de referencia, partituras e gravacións, os resultados serán palpables. Agardamos por ti no grupo deste curso!
aCentral Folque, Sala Circular do Auditorio de Galicia, 2018 (foto: Alba María Rodríguez)
Desde o Instituto Kodály animan aos usuarios que estades rexistrados no KodályHub a contribuír con novas entradas para o Cancioneiro, que agora estende as súas funcionalidades con exemplos para audicións musicais e música coral.
As tres persoas que antes do 8 de xaneiro de 2022 publiquen o maior número de entradas no Cancioneiro (Songbook, agora renomeado como Musicbook) recibirán un 50% de desconto para un dos cursos online de primavera, a escolla dos gañadores. As entradas deben ser aceptadas e online para ser contadas, e poden subirse en calquera das tres categorías.
Entre os cursos pódevos interesar o de metodoloxía, que imparte en castelán unha gran profesional, Lilla Gábor, pero tedes tamén cursos de entrenamento musical (solfexo, entrenamento auditivo baseado no canto) e de entrenamento vocal (canto).
Na entrada sobre A Basic Guide to Folksong Analysis presentaba o Cancioneiro: inclúe “partituras, unha análise básica de elementos musicais presentes nas cancións e unha tradución da letra, xunto con regras do xogo ou baile […] ou exercicios e suxestións de emprego nas aulas. Atoparedes tanto cancións da tradición oral como música erudita. (ligazón ao Cancioneiro). A día de hoxe eu teño subidas tres entradas, con dous xogos e dous canons (si, un dos xogos pode facerse en canon!) que podedes consultar (por exemplo: https://kodalyhub.com/musicbook/records/56915)
Déixovos aquí a descrición do curso de metodoloxía, se estades interesados mirade nesta ligazón e informádevos ben das condicións!
Pedagoxía musical con Lilla Gábor Duración do curso: 10 x 90 minutos Número de asistentes: mínimo de 10, máximo de 20 por aula A música culta no ensino musical – Repertorio e aproximación (CURSO EN CASTELÁN) Día e hora: xoves de 17:00 a 18:30 UTC+1 (hora central europea). 3 de febreiro-14 de abril de 2022.
Este mes pasado chegaba por fin ás nosas mans, materializado en libro, Pandereteiras de Mens de Beatriz Busto, editado por aCentral Folque. Tiven a sorte de ir seguindo as distintas etapas do estudo e traballo de campo de Beatriz, gran profesional, antropóloga e musicóloga, con quen colaborei na sección dedicada ao estudo musical e na laboriosa tarefa de transcribir as músicas e, sobre todo, as letras (cantas veces houbo que entresacar ou adiviñar estas últimas de entre as ruidosas ferreñas!), para o que nos apoiamos tamén no coñecemento e bo criterio de Felisa Segade e de Antón Santamarina.
A autora comparte connosco os froitos dese longo proceso que supón averiguar que feitos aconteceron na realidade, destapar documentos que non coñeciamos, ou dos que só tiñamos rumores, para elaborar un relato onde se desentrañan significados dos diversos puntos destacables da historia ou historias tecidas arredor destas cinco mulleres.
Se estas mulleres gozaron de sona foi principalmente debido á súa arte coa música, mais na realidade, como confesaba Teresa da Canónigha a Tareixa Navaza na reportaxe desta última para TVE, a elas o que lles “levaba idea” era o baile. O legado musical que coñecemos delas é, fundamentalmente, soporte do baile.
Son cinco mulleres con nomes e apelidos (e alcumes): as irmás Prudencia e Asunción Garrido Ameijende, do lugar de Asalo; e Manuela Lema Villar, Adela Rey Torrado e Teresa Lema Varela, do lugar de Mens, coñecidas alí como Prudencia e Asunción de Beán, Manuela de Benita, Adela da Ghagha e Teresa da Canónigha.
Sobre o estudo musical, destaco o especial que foi (que é) poder examinar varias versións dunha mesma melodía ao longo do tempo, en boca das mesmas cantadoras. Hoxe sabemos máis sobre como se comportan as melodías, e podemos ver como se transforma, por exemplo, un dos sons que Dorothé Schubarth recolleu e transcribiu no Cancioneiro popular galego. Sabemos máis de como é unha melodía a través dos seus cambios, non só nun momento determinado, nunha recolla determinada.
Neste libro contamos co excelente traballo de Benxamín Otero na edición das partituras, que foi laborioso en certos casos por empregar solucións pouco habituais.
Para saber máis sobre os cambios de escala e afinación, sobre os ritmos, sobre as variantes simultáneas e sobre outros detalles que é bo coñecer para amar esta fermosa música de Mens, e asemade de Bergantiños e de Galicia, anímovos a participar nalgunha das presentacións que se farán os próximos días e, por suposto, a escoitar as fermosas voces de Mens no CD e a ler algún dos libros que agora estarán circulando polas librerías e bibliotecas do país.
É habitual que nestas datas do ano me ronden pola cabeza varias melodías para destacar do ciclo de Nadal. No 2018-2019 xa publiquei unha entrada sobre dúas variantes dunha fermosa melodía modal. Nesta ocasión achego outros sons, sen moita análise, co ánimo só de que asomen a cabeza entre os moitos que están publicados no APOI e por se, como foi no caso do primeiro deles, lle parecese a alguén máis que sería boa idea seguir cantándoos.
O señor Eliseo entoáballe a Mini no ano 1996, en Carballo, a seguinte melodía ben floreada (clica directamente na partitura para escoitala, ou no destaque anterior para ver a ficha completa!):
En 2019 témola recreada na fermosa voz de Catalina Moura co acompañamento de Ariel Ninas e César Prata. Mira o seu “do Natal aos Reis” para máis temas (e, se che gustan, levar o disco contigo)!
Da seguinte melodía hai moitas gravacións, e esta da colección de Mero é das máis adornadas. Alternánse aquí cantando os irmáns Germán e Pilar Seoane Lata, en Mesía, no ano 1983. Cada un, como era habitual, canta un pé (dous versos, aquí de seis sílabas cada un) da poesía-música. Esta gravación aparece tamén en Dispostas para cantare, CD con libriño editado en 2017 polo 40 aniversario do Museo do Pobo Galego. Ambas as melodías atopádelas na base de datos en Rede do APOI (http://apoi.museodopobo.gal/). (De novo, clica na partitura para escoitar a gravación, ou no destaque anterior para acceder á ficha completa e ás transcricións de música e letra.)